อุทยานแห่งชาติบ้านสะเกิน

อุทยานแห่งชาติบ้านสะเกิน

อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน และพื้นที่โดยรอบอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าน้ำยาว และป่าน้ำสวด อำเภอสองแคว จังหวัดน่านเนื้อที่ประมาณ 280,000 ไร่ พบว่ายังมีสภาพสมบูรณ์เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารลุ่มน้ำ ชั้น 1 เอ มีจุดเด่นทางธรรมชาติที่สวยงามหลายแห่ง มียอดเขาสูงที่สุด คือ ดอยจี๋

ลักษณะภูมิประเทศ เป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนวางตัวในแนวเหนือใต้ คล้ายรูปตัว T ตัวเขียนใหญ่ในภาษาอังกฤษ ระดับความสูงของพื้นที่ประมาณ 300-1,752 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง มียอดเขาที่สูงที่สุด คือ ยอดดอยจี๋ มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,752 เมตร เป็นพื้นที่ต้นกำเนิดของลุ่มน้ำถึงสามลุ่มน้ำด้วยกัน คือ ลุ่มน้ำยมตอนบน ลุ่มน้ำยาวตอนบน และลุ่มน้ำลาว ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของลำน้ำสายหลักของประเทศ คือ ลำน้ำยม และ ลำน้ำน่าน อันเป็นแม่น้ำสำคัญสายหลักในการประกอบอาชีพเกษตรของราษฎรริมสองลำน้ำ

ลักษณะภูมิอากาศ เป็นแบบมรสุมเขตร้อน โดยได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ในช่วงฤดูฝน และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือในช่วงฤดูหนาว ภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน ตั้งแต่เดือนมีนาคม-เมษายน ฤดูฝนตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-ตุลาคม และฤดูหนาวตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดต่อปีประมาณ 7 องศาเซลเซียส ในเดือนธันวาคม อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดต่อปีประมาณ 39 องศาเซลเซียส ในเดือนเมษายน

พันธุ์ไม้และสัตว์ป่า สภาพป่าไม้ในเขตอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกินที่พบได้ คือ ป่าดิบ ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ สัตว์ป่า จากการสำรวจพบว่าสัตว์ป่าส่วนใหญ่เป็นสัตว์ที่เล ี้ยงลูกด้วยนมซึ่งมีตั้งแต่ขนาดกลางจนถึง ขนาดเล็ก สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์ปีก ได้แก่ เสือ เลียงผา เก้ง หมูป่า กระรอก กระแต หมาใน เหยี่ยว นกขุนทอง นกเขา และนกอื่น ๆ

สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ
มีทัศนียภาพสองข้างทาง ระหว่างอำเภอสองแคว จังหวัดน่าน ถึงอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา จะมีทัศนียภาพที่สวยงาม

ถ้ำหลวงสะเกิน เป็นถ้ำขนาดกลาง มีปากถ้ำกว้างประมาณ 20 เมตร ตัวถ้ำลึกเป็นอุโมงค์ยาวประมาณ 600 เมตร ภายในตัวถ้ำมีหินงอกหินย้อยสวยงามมาก และเป็นถ้ำที่มีค้างคาวอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก
โดยมีประวัติเล่่าขานกันมาว่า เดิมทีมีชนกลุ่มน้อยที่เรียกกันว่า "เผ่าก่อ" ได้อพยพย้ายถิ่นฐานมาจากเมืองสิบสองปันนา และแยกออกเป็น 2 หมู่บ้าน คือ "บ้านเสือกิ๋น" ซึ่งในปัจจุบันคือ บ้านสะเกิน และอีกหมู่บ้านหนึ่งย้ายไปอยู่จังหวัดแพร่คือ "บ้านดงสนเขื่อน" ปัจจุบันคือ บ้านสวนเขื่อน ส่วนทางบ้านสะเกินนั้น เจ้าผู้ครองนครน่านสมัยโบราณ ให้ทำดินปะสิวส่ง ส่วนบ้านดงสนเขื่อน ทำดินปืนส่งให้กับนครน่าน เอาไว้สู้รบกับทหารพม่า สำหรับการเอามูลค้างคาวออกจากถ้ำแต่ละปีในอดีตนั้น จะต้องผ่านพิธีเซ่นไหว้บนบานศาลกล่าวกับเจ้าหลวงสะเกินผู้รักษาถ้ำ อันเป็นที่เคารพนับถือของราษฎรตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันเสียก่อน เมื่อนำออกจนครบจำนวนที่ต้องการแล้วจะต้องแก้บนและหลังจากนั้นจะไม่สามารถเข้าไปเอามูลค้างค้าวได้อีก
ถ้ำหลวงสะเกิน ตั้งอยู่ที่ ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน
ถ้ำปลากั้ง เป็นถ้ำขนาดเล็ก จำนวน 2 แห่งใกล้กัน มีปากถ้ำกว้างประมาณ 3 เมตร ภายในถ้ำกั้งทั้งสองแห่งจะมีความลึกประมาณ 20 เมตร ภายในถ้ำมืดและมีแอ่งน้ำอยู่ภายในถ้ำ ยังไม่มีการสำรวจภายในถ้ำที่แน่นอนชัดเจน แต่พบว่ามีปลากั้งอาศัยอยู่ภายในถ้ำและในช่วงฤดูฝนจะมีน้ำไหลออกมาจากปากถ้ำ ถ้ำปลากั้งตั้งอยู่ที่ ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน
น้ำตกห้วยหาด หรือน้ำตกบ้านยอด เป็นน้ำตกขนาดกลางมีน้ำไหลตลอดปีจากลำห้วยหาดที่มีต้นกำเนิดจากดอยจี๋ มีความสูงประมาณ 3 ชั้น สูงประมาณ 35 เมตร ตัวน้ำตกกว้างประมาณ 15 เมตร มีแอ่งน้ำกว้างประมาณ 5 เมตร ยาว 5 เมตร และลึกประมาณ 1.5 เมตรตั้งอยู่ที่ ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน
น้ำตกผาธารหรือน้ำตกหงษ์เวียงจันทร์ เดิมทีมีชื่อตามลักษณะการไหลของน้ำที่ไหลตกจากหน้าผาเกิดเป็นน้ำตก เรียก ผาธาร ต่อมาเมื่อมีการสำรวจและจัดตั้งพื้นที่เตรียมการนี้ก็ให้เกียรติกับผู้บุกเบิกและสำรวจในคราวแรกคือ นายวิทยา หงษ์เวียงจันทร์ มีลักษณะเป็นน้ำตกขนาดกลางมีน้ำใสไหลตลอดปี จากห้วยน้ำงิม มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาดอยจี๋ มีความสูง 6 ชั้นใหญ่ สูงประมาณ 30 เมตร น้ำตกกว้างประมาณ 5 เมตรตั้งอยู่บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน
น้ำตกผาลาด เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ สายน้ำไหลลงมาจากเขาซึ่งเต็มไปด้วยโขดหินระเกะระกะ จึงเกิดเป็นชั้นน้ำตกจำนวนมาก มีทางดินเลียบน้ำตกขึ้นสู่น้ำตกชั้นบน อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติไป 500 เมตร

เส้นทางชมศึกษาธรรมชาติ
1. เส้นทางชมศึกษาธรรมชาติพระเจ้าห้าพระองค์ : เป็นเส้นทางชมศึกษาธรรมชาติที่สามารถพบเห็นพันธุ์ไม้นานาพันธุ์ที่ค่อนข้างแปลกตา หายาก และมีสีสันสวยงาม ประกอบด้วย พันธุ์พืชจำพวกสมุนไพร ไม้พุ่มและไม้เลื้อย จำพวกตะบองเพชร ประทัดดอย ไม้ตระกูลเอื้องดิน เอื้องตระกูลหวายต่างๆ เอื้องตระกูลช้าง ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ถ้ำโบราณที่มีซากถ้วย ชาม ไห ถ้ำขนาดเล็กที่เป็นถ้ำที่มีสีสันสวยงาม จากสารประกอบที่ตกผลึกฝังตัวในผนังถ้ำ และถ้ำที่มีน้ำไหลผ่านที่มีปลาประเภทปลากั้งอาศัยอยู่
2. บ่อน้ำบนภูเขา : เป็นบ่อน้ำบนภูเขาหินปูนที่มีน้ำตลอดทั้งปี มีน้ำที่ใสสะอาด ไม่ทราบว่าน้ำมาจากไหนและไหลไปไหนบนเทือกเขาหินปูนที่มีรอยแยกของหินมากมาย ที่ำสำคัญมีปลาน้ำจืดประเภทปลากั้งอาศัยอยู่

จุดชมวิวและสถานที่กางเต็นท์:
อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกินมีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาหินปูน ที่มีลักษณะสวยงาม ประกอบไปด้วยแท่งเขาหินปูนและหน้าผาจำนวนมาก จึงทำให้มีสถานที่ที่สามารถมองชมวิวทิวทัศน์ที่สวยงามในลักษณะมุมสูงและไกลหลายแห่ง อาทิ สถานที่กางเต็นท์และแคมป์กราวด์ (ลานธำรงดาว) บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติ และลานกางเต็นท์บริเวณฐานปฏิบัติการต่อสู้กับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ในอดีตบริเวณดอยจี๋

สิ่งอำนวยความสะดวก :
อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกินมีบ้านพักรับรอง พร้อมอุปกรณ์เครื่องนอน สำหรับนักท่องเที่ยวจำนวน 6 หลัง สามารถรับนักท่องเที่ยวได้ประมาณ 20-30 คนต่อคืน

การเดินทาง เดินทางจากตัวเมืองน่านใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1080 (น่าน-ทุ่งช้าง) ประมาณ 42 กิโลเมตร เมื่อถึงที่ว่าการอำเภอท่าวังผา แล้วเลี้ยวซ้ายมือตามทางหลวงหมายเลข 1148 (น่าน-พะเยา) ระยะทางไปอีก 75 กิโลเมตร ก็จะถึงหมู่บ้านสะเกิน หมู่ที่ 1 ตำบลยอด อำเภอสองแคว แล้วเลี้ยวขวาผ่านหมู่บ้านไปอีกประมาณ 3.5 กิโลเมตร ก็จะถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน รวมระยะทางจากอำเภอเมืองน่าน ประมาณ 120.5 กิโลเมตร

การติดต่อ : สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
1. อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน โทร. 089-045-9831, 086-889-7167 หรือ อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ตู้ ป.ณ.13 อ.ท่าวังผา จ.น่าน 55140
2. สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ปีที่ 13 (แพร่) 140 ต.ป่าแมต อ.เมือง จ.แพร่ 54000
3. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช 61 ถ.พหลโยธิน เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทร. 02-579-7223, 02-561-2919, 02-562-0760

ที่มา: http://www.lannatouring.com/Nan/Interesting-article/TamSakern-NationalPark-Nan.htm